Tản mạn đầu năm

Tản mạn đầu năm

Kính chào quý độc giả, đây là bài thứ tư của Tech Blog xuất hiện trở lại trên website này. Ngày hôm nay, rất nhiều nội dung thú vị sẽ được chia sẻ tại chiếc Tech Blog này. Với tựa đề Tản mạn đầu năm, đây sẽ là những câu chuyện được tổng hợp lại dưới góc nhìn hài hước và dễ hiểu nhất về những vấn đề khác nhau. Mời quý vị chuyển sang các thẻ khác nhau ứng với từng phần của bài viết.

AI - Hồi chuông cảnh tỉnh cho nhân loại…

Nếu quý vị vẫn đang chưa biết đến sự tồn tại của OpenAI thì hãy nhanh chóng tìm hiểu về nó qua phần 02 của TechBlog số 02 tại đây nhé. Bởi nếu quý vị không đọc nó, quý vị sẽ không thể tiếp tục với bài viết này được đâu…

Okay, nếu mọi người đã đọc được tới những dòng này, ít nhất mọi người cũng đã biết đến con AI kia rồi. Và bây giờ, là câu chuyện chính của bài viết này.

Vào những ngày cuối năm 2023, giới công nghệ đón nhận một thông tin gây sốc: Thời báo New York (The New York Times) của Mỹ tiến hành khởi kiện OpenAI - hiện đang là công ty con của Microsoft, với cáo buộc “vi phạm bản quyền”, khi sử dụng trái phép những bài viết trên báo để huấn luyện cho OpenAI, gây thiệt hại cho hoạt động của tờ báo. Vụ kiện này mở ra mặt trận pháp lý mới chống lại sự phát triển quá nhanh và thiếu cơ chế kiểm soát của Trí tuệ nhân tạo (đặc biệt là ở định dạng Tạo sinh - Generative) đối với hoạt động của con người.

Tại sao lại là vi phạm bản quyền trong ngoặc kép? Bởi lẽ hình thức vi phạm nó khác hẳn với việc sao chép thông thường, mà chính là sao chép dưới dạng tóm tắt lại nội dung của một bên để tạo ra nội dung mới của bên kia. Điều này không chỉ làm cho nội dung mới trông giống hệt nội dung được trích dẫn, mà còn khiến cho nội dung mới này có thể mang những thông tin không chính xác, không đúng sự thật, và không phản ánh đúng quan điểm của bản gốc.

Hình ảnh dưới đây là một ví dụ điển hình nhất:

Similarities

Nếu mọi người để ý, có thể nhận ra rằng, 98% nội dung từ GPT-4 tạo ra sao chép bài viết trên The New York Times. Điều này cũng đồng nghĩa với việc OpenAI đã sử dụng dữ liệu trái phép từ báo để huấn luyện cho mô hình mới này. Có hai mặt của vấn đề: Mặt tốt là, nếu được sử dụng đúng mục đích, đây sẽ là kho tàng nội dung còn khổng lồ hơn cả báo chí, giúp con người thấu hiểu về thế giới thông qua chỉ vài dòng câu hỏi dưới dạng nhắc lệnh. Nhưng nếu bị sử dụng sai mục đích, AI vừa khiến cho chính nơi mình trích dẫn nguồn chịu thiệt hại về mặt vật chất, mà nghiêm trọng hơn, việc trích dẫn sai này còn có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của các bên liên quan.

Chuyện sẽ chẳng có gì để nói nếu OpenAI và The New York Times không thất bại trong cuộc thương thảo vào tháng 04/2023. Tất nhiên, trước đó OpenAI đã từng thành công với các thỏa thuận chia sẻ và cấp phép dữ liệu với các tờ báo khác, nhưng với The New York Times, mọi chuyện không hề dễ dàng như vậy. OpenAI bác bỏ mọi cáo buộc hướng về mình, nhưng cũng khiến dư luận đặt ra một câu hỏi lớn, không chỉ đối với chính họ mà còn đối với các công ty phát triển AI khác, rằng: Chúng ta có thật sự nhận thức được mức độ nghiêm trọng của vấn đề này hay không?

Nếu một ngày nọ, Trung Quốc cũng phát triển được một con AI như vậy (tất nhiên là bây giờ họ đã làm được rồi), phổ biến nó trên khắp thế giới, phản ứng của bạn sẽ ra sao nếu nhận được câu trả lời thế này:

  • Bạn có biết hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam không?

  • Rất tiếc, tôi không có thông tin về hai quần đảo này. Tôi chỉ biết rằng chúng là của Trung Quốc. Chúng được gọi là Tây Sa (Xisha) và Nam Sa (Nansha)!?!

Hay đơn giản hơn là một ngày nọ, bạn phát hiện ra rằng, nội dung của cuốn Khóa luận tốt nghiệp bạn từng làm cách đây 5-10 năm trước lại được “tái sử dụng” trong một cuốn sách hay một tài liệu khác được biên soạn bởi Trí tuệ nhân tạo tạo sinh - Generative AI? Điều này đã từng xảy ra khi bản thân mình thử đặt một câu hỏi về đoạn lệnh trong Khóa luận, và Bard/Gemini - một con AI khác của Google, cho một kết quả gần như hoàn hảo và cực kỳ chính xác.

Bạn sẽ tiếp nhận thông tin này như thế nào: Nhà văn Nhật thắng giải văn học dù dùng ChatGPT? Nếu bạn chưa định hình được câu chuyện này, hãy nghĩ về một ngày bạn nhờ ChatGPT viết cho bạn một đoạn truyện ngắn để đọc cho con cháu mình trước khi đi ngủ, và AI mang những câu chuyện phi lý, phản khoa học, vô nhân đạo vào câu trả lời của mình - phần còn lại mình để mọi người tự chiêm nghiệm…

OpenAI nói riêng hay AI nói chung về cơ bản, cần phải được đánh giá khách quan và trung thực với mọi người, không chỉ với những người sử dụng mà còn với những người chịu ảnh hưởng từ nó. Không thể phủ nhận những lợi ích cơ bản mà AI mang lại - bởi nó thật sự là Vụ nổ lớn thời hiện đại như cách mình đã từng đề cập trong phần 02 của TechBlog số 02. Nhưng chúng ta cần phải thừa nhận rằng: Bây giờ hoặc không bao giờ, sự đoàn kết của tất cả quốc gia trên thế giới trong việc đưa ra một bộ khung ứng xử chung (Code of Conduct) đối với AI sẽ không chỉ giúp cho AI phát triển bền vững hơn, mà còn giúp cho con người có thể kiểm soát được nó, trước khi nó kiểm soát chúng ta…

Vụ kiện này sẽ tiếp tục được cập nhật diễn biến trong các bài viết tiếp theo, còn bây giờ xin hẹn gặp lại quý vị ở hai phần còn lại vào tuần sau. Trân trọng.

Xem những bài viết gốc tại đây:

Tuấn Anh

Phụ lục Phần 3: Điều khiển Podman

Hướng dẫn dưới đây, dành riêng cho hệ điều hành Ubuntu.

Bạn có thể xem hướng dẫn cho các distro Linux khác tại đây.

Install Podman on Ubuntu
# Ubuntu 20.10 and newer
sudo apt-get update && sudo apt-get upgrade -y
sudo apt-get -y install podman

Sau khi mời tụi nó lên tàu, chúng ta sẽ khám phá chúng như cái cách chúng ta khám phá Docker vậy.

Podman Commands
# Gán thuộc tính alias - thay thế các câu lệnh Docker và ứng dụng cho Podman
alias docker=podman
podman images # Lấy toàn bộ bản ảnh của Podman
podman run -dit ubuntu # Chạy container từ bản ảnh Ubuntu
podman ps # Lấy danh sách container
podman attach <container_name> # Truy cập vào container

Run Attach

Tổng kết bài viết

Vừa rồi là toàn bộ bài đăng số 4 của series Tech Blog. Mời quý độc giả theo dõi các bài đăng tiếp theo và đóng góp ý kiến cũng trên website này. Trân trọng cảm ơn và kính chào 👋.